zaal 2
euro cinema filmbanner
euro eindbanner

maandelijks overzicht wat er in 1978 vertoond werd...


de originele zaal


Zaal 2 was de 70mm Todd AO zaal van dit complex, hier was het mogelijk naast standaard 35mm ook het 70mm formaat te vertonen. Het was projectie technisch goed ontworpen, de projectoren Philips DP75 en Philips DP70 stonden nagenoeg horizontaal tegenover het projectiescherm. Met het gebogen projectiescherm gaf dit nagenoeg geen vervorming, het was ook het eerste gebogen scherm in Den Bosch. De zaal op zich was prachtig afgewerkt, met een gemetselde sier stenen muur onder de koof. Later had Jan van Dommelen deze sier stenen wit laten verven, waar hij naderhand spijt van heeft gehad. De zaalverlichting bestond uit aparte dimmergroepen, de zaal en koofverlichting. De gloeilampen á 100 watt per stuk waren in het plafond boven het midden en de zij-gangpaden weggewerkt. De andere dimmer  was voor de koofverlichting, waar de 40 watt gloeilampen bevonden met reflector om strijklicht effect te creëren over de sierstenen. De effect luidsprekers van het magnetisch 35 - 70mm geluid waren in de kolommen aan de zijkanten over de gehele zaalbreedte  ook mooi weggewerkt.

(zie het vierkantje de eerste kolom links en rechts onderin, daarachter was de effectluidspreker weggewerkt)

zitplaatsen: 506 zitplaatsen (Module), klapstoel bekleding rood leder
projectiescherm: 10,93 bij 4,65 m (bij Todd Ao, 5 m hoogte
formaten: WS 1,75 : 1, C S 2,35 : 1, Todd AO 2,20 : 1
luidsprekers: 3 Philips hoorn luidsprekers en klankplaten luidsprekers, en Philips effect luidsprekers in de wand verwerkt.

lamellen voorgordijn


Het projectiescherm was ingericht voor drie projectie formaten, wide-screen, CinemaScope en 70mm Todd Ao. Bij Todd Ao gingen de beweegbare zijkaders naar dezelfde breedte als CinemaScope, maar het bovenkader ging nu ook omhoog om de gewenste beeldverhouding te krijgen. Vanaf de opening was er een lamellen voor-gordijn, wat kon draaien en daardoor steeds een wisselend beeld gaf.  Door alleen maar problemen heeft het maar kort gefunctioneerd, en is het gedwongen voorgoed buiten bedrijf gesteld. Bij de eerste doekvergroting is dit voor-gordijn verdwenen.

het originele projectie scherm, met ook een beweegbaar bovenkader

Achter het projectie scherm

Het geluid klonk toen goed

EL 5601 hoog frequentie speaker

EL 7032, 35-17.000 Kh


gebogen scherm problemen

Het was een gebogen projectiescherm, wat al spoedig problemen opleverde bij CinemaScope projectie. Na verloop van tijd werden afdrukken zichtbaar op het perlux-scherm waar de zij-kaders in de stand wide-screen gestaan hadden. Als een film lichte scenes bevatte, kon je de afdrukken zien als twee verticale lichtere strepen. Het werd veroorzaakt door een verkeerd aanspannen van het scherm in het frame. Hierdoor werd een buik in het scherm getrokken, en raakte dit de zij-kaders voor twee derde, wanneer deze in wide-screen stand stond. Enige remedie was het vervangen van het projectiescherm. Helaas ging er met het opmeten voor een nieuw scherm wat mis, men hield geen rekening met Todd AO 70mm hoogte. Na plaatsing van het nieuwe scherm kon het boven-kader nog maar met de helft omhoog. Ook hier ging het al snel weer mis, er werd dezelfde aanspanfout gemaakt en keerde het probleem met de afdrukken in het scherm weer snel terug. In die tijd waren er niet veel films gemaakt in het CinemaScope formaat, dus de zij-kaders stonden het meest in de wide-screen stand tijdens projectie. Met de scherm-vergroting in 1988 was dit probleem enigszins opgelost door de kader-constructie wat verder weg van het scherm te verplaatsen, en ter hoogte van de wide-screen stand daar het scherm wat meer weg te trekken, wat ook weer onnodige lichtverschillen veroorzaakte.  Het zij-kader raakte nu het scherm niet meer. Achteraf gezien was dit totaal onnodig, en waren deze problemen simpel op te lossen geweest. Als de algemene dienst van Jogchem’s meteen al bij Harkness Screens advies hadden gevraagd, dan hadden ze te horen gekregen alleen het scherm vanaf de onderkant aan te spannen, en niets aan de zijkanten. Door zelf maar wat te verzinnen, werd het van kwaad tot erger. En werd onnodig het complete kaderframe naar voren verplaatst, wat toen ook nog niet hielp. Naar aanleiding van dit probleem liet men standaard na afloop van de hoofdfilm, de zij-kaders in elke zaal naar CinemaScope gaan via de matrix. De andere zalen hadden geen last van dit probleem, omdat dit vlakke schermen waren. Zaal 2 zou ook probleemloos zijn geweest, als ze maar de instructies van Harkness screen goed hadden opgevolgd. Immers waren er voorheen al meer gebogen schermen aanwezig geweest in Nederland vanaf  de jaren '50, zonder problemen.

Philips DP75 35 en 70mm Todd AO [projector X]
netspanning: 220 volt
geluid: 35mm, optisch mono
35mm, 4 kanalen magnetisch geluid
70mm, 4 kanalen magnetisch geluid
spoel: 1800 m
projectie: 24 beelden per sec.
lens: objectief revolver
non-rewind: Kinoton ST 270
lichtbron: 1600 watt xenonlamp Horizontaal
gelijkrichter: Irem [380 volt]
interlock tussen de zalen 2-3 en 4.
matrix: 20 | 40
Philips DP70 35 en 70mm Todd AO [projector Y]
netspanning: 220 volt
geluid: 35mm, optisch mono
35mm, 4 kanalen magnetisch geluid
70mm, 4 kanalen magnetisch geluid
spoel: 1200 m
lens: enkele objectief-houder
projectie: 24 beelden per sec.
non-rewind: Kinoton ST 270
lichtbron: 1600 watt xenonlamp Horizontaal
gelijkrichter: Schrieber [380 volt]
matrix: 20 | 40

-objectief revolver DP75-
De wissel werd vanaf een contactstrip op de film geactiveerd, of via de matrix. Het objectief revolver was simpel te verwisselen met een enkele objectief houder. Deze werd alleen voor 70mm projectie gebruikt. 
Aan de voorkant kon men met een tool, de objectiefhouder iets laten kantelen, zodat de projectie-lens in het midden van het 70mm filmbeeldje kwam te staan.

Kaderwisseling tussen wide-screen en CinemaScope. Het kader werd ook tegelijk met de revolverkop door een contactstrip op de film aangestuurd. dat gold ook vanaf de matrix.

70mm Todd Ao voorstellingen

Er werden geen nieuwe 70mm films meer uitgebracht. Vanaf de opening zijn hier nog maar drie oudere 70mm films vertoond,  "De val van Rome" en "The Great Race", en "My Fair Lady" via de DP70. Handmatige lenswissels die sinds het non-rewind systeem bij een DP70 gewoon gebruik werd, is op deze cabine nooit toegepast. De DP75 beschikte immers over een objectief revolver, het complete programma werd altijd met deze projector vertoond. Het is wel voorgekomen om het voorprogramma via de DP75 op 900 m spoel te vertonen, en via de matrix naar de DP70 projector over te nemen die de hoofdfilm ging vertonen. De DP75 heeft nooit in het weekprogramma 70mm vertoond, al was die wel gereed gemaakt voor "Spartacus" die helaas niet doorging.

do. 2 - 8 dec 1976

do. 7 - 13 apr 1977

My Fair Lady, week 26 feb 1976 | 70mm Todd AO

My Fair Lady

My Fair Lady

1964

70mm 6 kanaal magneettrack.
In deze zaal als 4 kanaal weerggegeven, vertoond met de Philips DP70 projector en 35/70mm non-rewind.
Voorprogramma via de Philips DP75 projector.
Automatische overname met de 20|40 matrix

The Great Race

The Great Race

1965

70mm 6 kanaal magneettrack.
In deze zaal als 4 kanaal weerggegeven, vertoond met de Philips DP70 projector en 35/70mm non-rewind.
Voorprogramma via de Philips DP75 projector.
Automatische overname met de 20|40 matrix

The Fall of the Roman Empire

The Fall of the Roman Empire

1964

70mm 6 kanaal magneettrack.
In deze zaal als 4 kanaal weerggegeven, vertoond met de Philips DP70 projector en 35/70mm non-rewind.
Voorprogramma via de Philips DP75 projector.
Automatische overname met de 20|40 matrix


Wissel van projector

cabine zaal 2 na verkoop van de Philips DP70

Ernemann X 35 mm projector (linkse projector)
geluid: optisch dolby stereo
magneettoon 4 kanaal
lens: enkele objectief-houder
netspanning: 380 volt
spoel: 900 m
projectie: 24 beelden per sec.
lichtbron: 1600 watt Xenon verticaal
gelijkrichter: Schrieber [380 volt]
non-rewind: ST 270
matrix: 20 | 20

In 1982 ging het slechter in de bioscoop sector vanwege de opkomst van de VHS videotheken. Zalen waren nog maar een derde gevuld op zaterdag avond.
De DP70 projector werd helaas verkocht aan Desmet in Amsterdam. Na korte tijd werd die plaats weer opgevuld door een Ernemann X projector vrijgekomen uit het voormalig Astoria Dordrecht die later als het hernoemde Euro Cinema 4 was geëindigd. Deze Ernemann X projector had bij binnenkomst een geluid-cel voor optisch mono geluid weergave en is later ook voorzien van een dolby stereo-cel. Ook deze projector werd alleen als uitval projector gebruikt. En soms werd daar het wide-screen voorprogramma met een 900 m spoel vertoond zoals op de foto, met een automatische overname naar de Philips DP75 via een vooraf geprogrammeerde matrix.

OMA 4
Voor het geluid werd gebruik gemaakt van een
Philips OMA 4 modulair geluidsysteem.
1 kanaal optisch mono
4 kanaal 35mm magneet,
4 kanaal 70mm magneet
(Links en rechts extra van 70mm werd samengevoegd op links en rechts). Dus 70mm geluid was hoorbaar op links-midden-rechts en effect
Het geluid was vanuit de zalen regelbaar

Matrix

Alle zalen werden standaard aangestuurd door hun eigen 20 - 20 matrix (zaal 5 15 - 15),
zaal 2 was uitgezonderd met een 20 - 40 matrix.

Op de film werden metalen contact strippen aangebracht (b.v. bij de eind-titels) die uitgelezen werd door een sensor. (op foto, contact-strip voor een lenswissel)

De sensor stuurde dan een puls door naar de matrix.  Dit apparaat regelde de gehele voorstelling volgens een voorgeprogrammeerd veld,  zodat één operateur vijf zalen kon draaien.

Er was ook een eigen sensor voor lenswissels, deze las de contact strippen die geplaatst waren op de perforatie tegenover het geluidspoor.

Bij nachtfilms werden de sensoren uitgeschakeld, om valse pulsen en lenswissels te voorkomen. Andere bioscopen verzuimden nogal eens om hun contact strippen weer te verwijderen. Het kon dan voorkomen, dat plotseling het zaallicht ongewenst aan ging. Pas kort voor het eind van de film, werden de sensoren weer ingeschakeld.

combi magneet toonkop 70mm 6 kanalen - 35mm 4 kanalen

35 - 70mm non-rewind, met een Ernemann speed-unit

originele effect (magneet geluid) speakers waren mooi in de wand verwerkt

Philips DP75 filmprojector, met objectief revolver

Cabine 2 was de hoofdcabine, hier werd op woensdag avond gedemonteerd en donderdag ochtend het nieuwe filmprogramma gemonteerd, en vandaar uit via monitoren de overige zalen in de gaten gehouden.

de hoofdcabine in 1982

Filmrapport

Soms werd een slechte filmkopie vanuit het verhuurkantoor geleverd,
altijd was dit weer terug te herleiden naar de vorige bioscoop waar die vertoond was.

Plakpersen

vroeger moesten de films met lijm aan elkaar worden gelast, maar dat was vervangen voor een tape plakpers. De grijze hamerslag uitvoering was voor alleen optisch geluid. De bruine hamerslag uitvoering was voor magneet en optisch geluid. Zaal 2 had ook een tape plakpers voor speciaal alléén voor 70mm


Film vervoer

dit werd via een bak en elektrische takel omlaag en omhoog vervoerd

de filmcontainerdozen werden met de elektrische takel die zich tussen cabine 2 en 3 bevond, getransporteerd in een bak naar de foyer op de 1e verdieping. Men moest daarna de filmcontainers wel via de grote trap verder naar beneden of weer naar boven versjouwen

Vanuit cabine 3 is op de achtergrond de takel met bak zichtbaar.

Filmtransport

Het filmtransport werd vroeger door van Gend & Loos verzorgd. Dit was een speciaal nachttransport in de nacht van woensdag naar donderdag. De films werden in speciale containerdozen vervoerd. De reclame in kunststof mappen.


In het begin moest je zelf de gegevens op de vracht-nota invullen en verzendsticker, later kreeg je via een systeem van de Nederlandse Bioscoop Bond een verzendopdracht met een vracht-nota, waarop de gegevens stonden wat het betrof en waar het naar toe moest.
De operateur moest zijn vracht zelf naar van Gend & Loos brengen voor half twee in de nacht. Deze werd dan in de nacht naar het depot van bestemming gebracht, waar vervolgens de operateur daar zijn vracht in de ochtend weer ophaalde aan de hand van de lijst die hij had gekregen van de Nederlandse Bioscoop Bond.

Achtergrondmuziek

De achtergrond muziek was afkomstig van een Philips Fumu speler, dit apparaat maakte gebruik van een grote cassette met een eindeloze 2 sporen 4,75mm magneetband, die om het uur van track wijzigde (mono weergave). 

Er was uitsluitend rechten vrije instrumentale achtergrond muziek te horen, die door het gehele  gebouw en zalen door middel van een 100 volt lijn van de Philips SQ4 versterker werd verspreid vanuit cabine 2. Jogchem's had via de Philips ELA afdeling een abonnement, die om de twee maanden de cassette wisselde. In zaal 1-2-3 en 4 was de achtergrondmuziek hoorbaar via de effect groep en zaal 5 via de luidspreker achter het scherm.


Zaal kastje


In elke zaal bij de entree - uitgang bevond zich een zaalkastje, vanuit hier kon de operateur ook focusseren of kadreren. Tevens was ook het geluid volume te regelen. Het was ook mogelijk om de matrix handmatig een puls te geven, maar dat was ongewenst vanuit de zaal. Voor noodgevallen kon er een noodstop gemaakt worden. Er zat ook een aansluiting voor een microfoon. De zaalchef kon ook het werklicht in of uitschakelen, om naderhand de zaal te controleren. Elke zaal had een zaalkastje bij de in/uitgang.

Zaal 2 na 25 jaar later.
In het bovenste gedeelte van de zaal stonden in een later stadium de VIP stoelen.


zaal 2 opgesplitst

De oorspronkelijke grote zaal 2 bestaat helaas niet meer, in februari - maart 2018 is deze opgesplitst in vier kleine zalen.
Achterin van de originele zaal werd aan de linkerkant de nieuwe zaal  2 verbouwd, en op rechts zaal 6.
In het voorste gedeelte werden de nieuwe zalen 8 op links, en zaal 7 op rechts gebouwd.
De oorspronkelijke cabine bestaat nog wel, maar is niet meer in gebruik voor de nieuwe zaal 2 en 6. In de cabine wand en naastliggende ventilatieruimte zijn daar nieuwe cabineruiten voor gemaakt. De cabines van zaal 7 en 8 zijn in de zaal zelf gecreëerd.

Zalen vernieuwd in de vorige zaal 2
2 CinemaScope projectiescherm
6 CinemaScope projectiescherm
7 16:9 projectiescherm (CinemaScope in letterbox)
8 16:9 projectiescherm (CinemaScope in letterbox)